Parlama Analizi ve Yansıma Analizi Çalışmaları – Güneş Enerji Santralleri

Bilindiği üzere Güneş Enerji Santralleri (GES) projeleri 29.07.2022 tarih ve 31907 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne göre

Ek-1 Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi 43- Proje Alanı 20 Hektar Ve Üzerinde Veya Kurulu Gücü 10 MWm Ve Üzerinde Olan Güneş Enerji Santralleri,

Ek-2 Çevresel Etkileri Ön İnceleme Ve Değerlendirmeye Tabi Projeler (Ek-1’deki Listede Yer Alan Alt Sınırlar Bu Listede Üst Sınır Olarak Alınır) Madde 41-Proje Alanı 2 Hektar Ve Üzerinde Veya Kurulu Gücü 1 MWm Ve Üzerinde Olan Güneş Enerji Santralleri (Çatı Ve Cephe Sistemleri Hariç), kapsamında değerlendirilmektedir.

Güneş Enerji Santrallerinin Ek-1 Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler ve Ek-2 Çevresel Etkileri Ön İnceleme Ve Değerlendirmeye Tabi Projeler süreçlerinde komisyon üyesi kurumların arasında projenin yer alacağı alanın İller arası yollar, Devlet yolları ve/veya otoyollara yakınlık durumuna göre Karayolları Genel Müdürlüğü ve Karayolları Bölge Müdürlüğü de yer alabilmektedir. 

ÇED Süreci içerisinde Karayolları Genel Müdürlüğü / Karayolları Bölge Müdürlüğü tarafından alanın karayoluna mücavir olması ya da belirli bir mesafenin altında yakın olması durumunda sürüş güvenliğini sağlamak amacı ile Parlama ve Yansıma Analizi çalışması istenmektedir.

Yansıma Nedir?

Yansıma, homojen bir ortam içerisinde dalgaların yansıtıcı bir yüzeye çarparak yön ve doğrultu değiştirip geldiği ortama geri dönmesi olayına denir.

Yansımanın genel örnekleri ışık, ses ve su dalgalarıdır.

Yansıma olayında ışığın hızı, frekansı, rengi yani hiçbir özelliği değişmez. Sadece hareket yönü değişir.

Bu bağlamda düşünüldüğünde Güneş Enerji Santrallerindeki yansıma olayı güneş ışınlarının yüzeyden yansıyarak güneş panellerine ulaşmaması anlamına gelmektedir.

Parlama Nedir?

Parlama, Güneş enerji santrallerinde meydana gelen parlama olayı ise güneş ışınlarının güneş panellerine ulaştıktan sonra yüzeylerden parlaması sonucu panellerin üst kısmına doğru yönlenmesidir.

Tanımlar incelendiğinde parlama ve yansıma olayları hem güneş santrallerindeki verimi etkilemekte hem de çevresel olarak ilave etkiler ortaya çıkarmaktadır.

Güneş enerjisi santralleri (GES) panellere gelen güneşin soğrulması mantığı ile çalışmaktadır ancak mevcut koşullarda gelen ışığı yüzde yüz oranında emen herhangi bir güneş paneli bulunmamaktadır. Bu sebeple aslında tüm güneş santralleri parlama ve yansıma etkisine sebep olurlar.

Bu yansıma ve parlama olaylarının ana etkileri uçuş ve seyrüsefer güvenliği, havacılık faaliyetleri, hava kontrolörlük faaliyetleri, demiryolu operatörleri, karayolu kullanıcıları, proje alanı ve çevresinde yaşana yöre halkı üzerinde etkiler meydana getirebilmektedir.

Parlama Analizi İçin Yasal Yükümlülük Nedir?

30 Haziran 2017 tarih ve 30110 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik Üretimi Başvurularının Teknik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmeliğin

Parlama analizi başlıklı,

9. Maddesi’nde (1) “Karayolları Genel Müdürlüğü ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü gerek görmesi halinde mevcut ve planlanan karayolları, havaalanları civarlarında kurulması planlanan güneş enerjisi sistemlerinin olası olumsuz etkilerinin asgariye indirilmesi amacıyla Genel Müdürlükten parlama analizi yapılmasını talep edebilir. Genel Müdürlük analizleri tamamlayarak ilgili kurum ve kuruluşlara iletir. Parlama analizinde yer alan olası risklere karşı alınması gereken önlemler raporda belirtilir” ifadesi yer almaktadır. Bu maddeden anlaşılacağı üzere gerek karayolları gerekse de havaalanı kenarında ve/veya mania sınırları içerisinde ya da uçak iniş kalkış güzergahlarında  yapılması planlanan Güneş Enerji Santrallerinde, Parlama ve Yansıma Analizi çalışmalarının yürütülmesi etkin bir Çevresel Etki Değerlendirmesi çalışması için oldukça elzemdir.

Daha önceleri Parlama ve Yansıma Analizi çalışmaları Enerji İşleri Genel Müdürlüğü’nce yürütülürken yapılan uygulama değişikliği ile birlikte artık Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından söz konusu parlama analizi çalışmasının Üniversiteler, ODTÜ-Güneş Enerjisi Araştırma ve Uygulama Merkezi (ODTÜ-GÜNAM), Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Ar-Ge ve Uluslararası Akredite Kuruluşlar vasıtası yapılması istenmektedir.

Parlama ve Yansıma Analizi çalışmaları kapsamında fotovoltaik güneş panellerinin teknik özellikleri, yerden yükseklikleri, panel dizilim detayı ve panel yerleşim açıları gibi bilgiler kullanılarak civar ve yakında bulunan yollar üzerindeki etkisi değerlendirilmektedir.

Yapılan bu parlama ve yansıma analizi sonrasında alanın konumu ve panellerin yöneliş açısına göre bazı uygulamaya yönelik taahhütler istenmekte ve bu taahhütler ÇED süreci içerisinde Karayolları Bölge Müdürlüğü ile yapılacak bir protokol ile yürütülmektedir.

TUSAY Mühendislik, parlama analizi (yansıma analizi) konusunda çalışma yürütmektedir. Sera gazı emisyonlarının izlenmesi ve raporlanması konusunda daha fazla sorularınız olması durumunda bizi arayabilirsiniz. Diğer iletişim kanallarımız için tıklayınız.