Güneş Enerji Santrallerinin Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yükümlülükleri

Bilindiği üzere Güneş Enerji Santralleri (GES) projeleri 29.07.2022 tarih ve 31907 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne göre;

“Ek-1 Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi 43- Proje Alanı 20 Hektar Ve Üzerinde Veya Kurulu Gücü 10 MWm Ve Üzerinde Olan Güneş Enerji Santralleri”

“Ek-2 Çevresel Etkileri Ön İnceleme Ve Değerlendirmeye Tabi Projeler (Ek-1’deki Listede Yer Alan Alt Sınırlar Bu Listede Üst Sınır Olarak Alınır) Madde 41-Proje Alanı 2 Hektar Ve Üzerinde Veya Kurulu Gücü 1 MWm Ve Üzerinde Olan Güneş Enerji Santralleri (Çatı Ve Cephe Sistemleri Hariç)” kapsamında değerlendirilmektedir.

Güneş Enerji Santrallerinin Ek-1 süreçlerinde komisyon üyesi kurumların arasında en önemli rolü Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü üstlenmektedir.

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, ÇED Süreci içerisinde;

GES Faaliyetleri Değerlendirme Formatı

Korunan Alanlarda Güneş Enerji Santrali Faaliyetleri Değerlendirme Formatları üzerinden, GES faaliyetinin planlandığı alana göre;

Flora (Bitki Varlığı)

Fauna (Hayvan Varlığı)

Ornitoloji (Kuş Varlığı)

konularında değerlendirme talep edebilmektedir.

Flora (Bitki Varlığı) açısından değerlendirme için en önemli konu vejetasyon (bitkinin tohumdan gelişerek tekrar tohum verecek hale gelene kadar geçen dönemi bitkilerin gelişme dönemidir) döneminde gerçekleştirilmesidir.

Fauna (Hayvan Varlığı) açısından değerlendirme için en önemli konu ise kış uykusuna yatan türlerin, kış uykusuna yatmadan ya da alanda meteorolojik şartlar değişip göçler başlamadan önce, birbirinin yaşantısına muhtaç türlerin aynı anda alanda bulunma ihtimallerinin bulunduğu zamanların seçilmesidir.

Ornitoloji (Kuş Varlığı) açısından değerlendirme ise aslında bu süreçlerin en önemli ayağıdır. Bu sebeple GES faaliyetinin korunan alanlarda planlanmaması durumunda Mart – Nisan – Mayıs ile Ağustos – Eylül – Ekim ve Kasım aylarında DKMP’nin belirlediği sürelere dahilinde gözlem yapılması gerekmektedir.

Belirlenen izleme dönemleri (ayları), göç eden kuş türlerinin hem ilkbahar hem de sonbahar göç dönemlerinde değerlendirmeye alınmasıdır.

Burada yatırımcıların dikkat edeceği en önemli nokta ÇED sürecinin uzamaması adına Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile koordineli olarak izleme süreçlerinin belirlenen aylarda hızlı bir şekilde başlatılmasıdır. İzleme süreçlerinin hızlı bir şekilde başlatılması, yatırım gerçekleştirilmeden önce tamamlanması gereken ÇED sürecinin, izleme yapılamadığı için bir sonraki göç dönemine kadar uzamasını engelleyecektir.

İzleme süreçlerinin başlatılması aşamaları, ilkbahar dönemi önce, sonhabar dönemi sonra olacak şekilde düşünülmemelidir. İzlemeye başlanılacak olan zamanda en yakın izleme dönemi hangisi ise o dönemde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile koordineli olarak başlatılmalıdır.

Güneş Enerji Santralleri (GES) faaliyetlerinin korunan alanlarda planlanmaması durumunda ise izleme dönemleri, Güneş Enerji Santralleri (GES) faaliyetleri için planlanan alanın konumuna göre belirlenmektedir. İzleme gün sayısı ve dönemlerinin belirlenmesi için karar mercii Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’dür.

Kuş gözlemlerinin gerçekleştirilmesi aşamalarında, izleme çalışmalarının Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile koordineli olarak yapılması, izleme çalışmalarının ÇED sürecinde talep edilebilecek olan çalışmalara kaynak oluşturmasını sağlayacak ve ÇED süreci kapsamında ayrıca bir izleme çalışması yapılmasına gerek duyulmasının önüne geçecektir.

Buraya kadar Güneş Enerji Santralleri’nin Ek-1 ÇED Raporu süreçlerinden bahsettik. Peki Ek-2 Çevresel Etkileri Ön İnceleme Ve Değerlendirmeye Tabi Projeler (Ek-1’deki Listede Yer Alan Alt Sınırlar Bu Listede Üst Sınır Olarak Alınır) Madde 41-Proje Alanı 2 Hektar Ve Üzerinde Veya Kurulu Gücü 1 MWm Ve Üzerinde Olan Güneş Enerji Santralleri (Çatı Ve Cephe Sistemleri Hariç) kapsamında yer alan projeler kapsamında yapılacak çalışmalarda neler yapılması gerekmektedir?

ÇED Yönetmeliği’nin Ek-2 Listesinde Yer Alan GES Projeleri İçin DKMP Çalışmaları Nelerdir?

EPDK’nın son yayınladığı karara göre, güneş enerji santrali ve diğer lisanssız enerji üretim faaliyetleri için, dağıtım şirketlerine yapılacak olan başvurularda, başvuru dosyası içerisinde aranan ÇED Kararı, çağrı mektubunun alınması aşamasından sonraya aktarılmıştır. Bu aşamada ÇED Sürecinin hızlı bir şekilde başlatılması önemini yitirmiş görünmektedir. Ancak, çağrı mektubunu alan yatırımcılar, bağlantı anlaşmalarını imzalamak için geçecek olan dönemde bir dizi iş ve işlemleri gerçekleştirmek zorundadır. Bu aşamada, hızlı bir şekilde çalışmaların tamamlanması ve bağlantı anlaşmasının imzalanması için ÇED sürecinin de aralarında bulunduğu iş ve işlemleri hızlı bir şekilde tamamlamak önem arz etmektedir.

ÇED sürecinin önemi, bir çok yatırımcı tarafından bilinmektedir. ÇED süreci kapsamında, yatırımın yapılacağı bölge yatırımın kendisi detaylı olarak irdelenir ve yatırım ile yakın çevresi yatırımın çevresel etkileri ile ilişkilendirilir. Yatırım için seçilen bazı bölgelerde, özellikle enerji projelerinde yatırımın yapılmasına engel olabilecek ya da kısmen yatırım kapasitesini etkileyebilecek olan parametreler bulunabilmektedir. Bu parametrelerin hemen hepsi ÇED süreci kapsamında ortaya çıkmakta ve yatırımın yapılmasına ramak kala yatırım iptal edilmekte ya da kapasitelerinde nagatif yönde değişiklikler meydana gelmektedir.

Bu gibi durumların önüne geçilmesi amacı ile ÇED süreçlerinin hızlı bir şekilde başlatılması, yatırımı ve/veya yatırımdan kaynaklı olarak yakın bölgesini etkileyebilecek koşullar var ise tespitinin yapılması, olumsuz koşulların engellenmesi ya da bu koşullara karşı alınabilecek önlemlerin erkenden belirlenmesi önem arz etmektedir.

Bu amaçla, ÇED süreçleri başlatılmadan önce bir ön değerlendirme yapılması esas olmaktadır. Tusay Mühendislik ekibi, yatırım planlarınıza istinaden, ÇED sürecinden önce bir ön değerlendirme hizmeti vermekte ve ÇED sürecinde ortaya çıkabilecek olan sorunların tespiti ve alınabilecek önlemler ile yeni alternatif yatırım noktaları konusunda sizleri yönlendirmek üzere Ön Değerlendirme Raporu hizmeti vermektedir.

Bunun için en önemli nokta her ne kadar 2023 Mart ayından itibaren ön değerlendirme başvurusu evraklarından ÇED Kararı çıkarılmış olsa da ÇED Gerekli Değildir Kararı’nın bir an evvel alınması, hatta yatırım yerinin kesinlik kazanması aşamasında bir Ön Değerlendirme yapılmasının gerekliliğidir.

GES Yatırımlarının DMKP Tarafından Değerlendirilmesi

Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-2 listesinde yer alan güneş enerji santrali yatırımları için GES Faaliyetleri Değerlendirme Raporu ya da Korunan Alanlarda GES Faaliyetleri Değerlendirme Raporu’nun inceleme ve onay mercii Doğa Koruma ve Milli Parklar Bölge Müdürlükleri olacaktır.

Formata uygun hazırlanan ve yine

Flora (Bitki Varlığı)

Fauna (Hayvan Varlığı)

Ornitoloji (Kuş Varlığı) konularında değerlendirmeleri içeren raporun Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinden önce ilgili Doğa Koruma ve Milli Parklar Bölge Müdürlüğüne sunularak alan uygunluğunun alınması süreci makul seviyelerde kısaltacak ve alınacak önlemlerin bir an evvel ortaya konulmasını sağlayacaktır.

Her iki durumda da yani Ek-1 ve Ek-2 kapsamında yer alması fark etmeksizin değerlendirme raporlarında olmazsa olmaz bir diğer konu da Risk Etki Tedbir Matrisidir. Bu matrisin içeriği Risk

Etki

Etki Büyüklüğü

Önleyici Azaltıcı Tedbir başlıklarını içermektedir. Başlıkların içeriklerini kısaca özetlemek gerekirse;

Risk Başlığında: Yürütülecek faaliyetler sırasında oluşabilecek risklerin belirlenmesi amaçlanır. Örneğin Bitkilerin Popülasyon Kayıpları gibi

Etki Başlığında: Riske bağlı olarak meydana gelecek durumlar ve sonuçları belirlenir. Örneğin Vejetasyon Tahribatı gibi

Etki Büyüklüğü Başlığında: Riske bağlı olarak meydana gelecek durumların büyüklüğü yani şiddet belirlenir. Örneğin Yüksek / Orta / Düşük gibi,

Önleyici Azaltıcı Tedbir Başlığında: Riske bağlı olarak meydana gelecek durumlar için alınması gereken önlemler sıralanır.

TUSAY Mühendislik, yetkin kadrosu ile Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu, Proje Tanıtım Dosyası, Çevre Danışmanlık Hizmeti başta olmak üzere, 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca çıkarılan mevzuat kapsamında birçok konuda hizmet vermektedir. Çevre Kanunu ve bağlı mevzuatları uyarınca aklınıza takılan her şey için bizi arayabilirsiniz. Diğer iletişim kanallarımız için tıklayınız.