Proje Tanıtım Dosyası Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Proje Tanıtım Dosyası Nedir?

Proje Tanıtım Dosyası, önceki yazılarımızda adından sıkça söz ettiğimiz ÇED Yönetmeliği uygulamalarından birisidir. İlk okuyuşta, bir projeyi tanıtan bir reklam dosyası anlamını bize yansıtsa da, aslında gerçek tamamen başkadır. Proje Tanıtım Dosyası (PTD) aslına bakılırsa bir ÇED sürecinin yürütülmesi için uzman bir ekip tarafından hazırlanmış, küçük çaplı bir ÇED Raporu’dur diyebiliriz.

ÇED Yönetmeliği’nin ilk uygulanmaya başlandığı tarihten itibaren yıllar içerisinde gerek kapsam olarak, gerekse uygulama olarak değişkenlikler göstermiştir. Günümüzde uygulanan ÇED Yönetmeliği hükümlerine göre, çevresel etkileri yüksek olan projeler ile nispeten daha düşük olan projeler iki ayrı ek listesi içerisinde kategorize edilmiştir. Yönetmeliğin Ek-2 listesi içerisinde yer alan projeler, çevresel etkileri nispeten düşük olarak değerlendirilmektedir. Yönetmeliği Ek-2 listesinde yer alan projeler için uygulanan ÇED süreci aşamalarında hazırlanan dosyaya Proje Tanıtım Dosyası diyoruz.

Yatırımcılar arasında, “Küçük ÇED” olarak da adlandırılan Proje Tanıtım Dosyası, projenin bulunduğu konumu da dikkate alarak, kapasitesi, işleyişi ve bu işleyişten kaynaklı çevresel etkiler ile bu etkilere karşı alınabilecek önlemleri anlatmaktadır. (taahhüt altına almaktadır.)

Proje Tanıtım Dosyası

Hangi Projeler İçin Hazırlanır?

Proje Tanıtım Dosyası, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin Ek-2 listesi içerisinde belirtilen projeler için hazırlanır. Bu projeler, yönetmelik ile belirlenmiş olup, proje için fiziki aksiyon alınmadan önce ÇED sürecinin yürütülüp tamamlanmış olması gerekmektedir.

Güncel Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nde PTD hazırlamak ile yükümlü olunan projeler için, “MADDE 6- (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki bir projeyi gerçekleştirmeyi planlayan gerçek veya tüzel kişiler; Çevresel Etki Değerlendirmesine tabi projeleri için; ÇED Başvuru Dosyasını ve ÇED Raporu, Çevresel Etkileri Ön İnceleme ve Değerlendirmeye Tabi Projeleri için de Proje Tanıtım Dosyasını, Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlara hazırlatmak, ilgili makama sunulmasını sağlamak ve proje kapsamında verdikleri taahhütlere uymakla yükümlüdürler.” denilmektedir.

Aynı zamanda, “MADDE 6 -(3) Bu Yönetmeliğe tabi projeler için “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararı veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. Ancak bu durum söz konusu teşvik, onay, izin ve ruhsat süreçlerine başvurulmasına engel teşkil etmez.” denilmektedir.

Hazırlanması Zorunlu mu?

Üst başlıkta okuduğunuz üzere, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin Ek-2 listesinde yer alan projeler için, Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması zorunludur. Bu işlemler, işletmelerin kendi istekleri ile değil mevzuat hükümleri gereği yapılmaktadır. Projeler henüz planlama aşamasındayken, PTD hazırlanarak ÇED süreci başlatılmalı ve süreç olumlu bir şekilde sonuçlanana kadar yatırıma başlanmamalıdır. Yatırıma başlanması için gerekli diğer izinlerin alınması aşamasında da “ÇED Kararı” sorgulanacağından bu husus önem arz etmektedir.

İlk ÇED Yönetmeliği’nin yayımlandığı tarihten bu yana, farklı tarihlerde değişiklik içeren yönetmelikler yayımlanmış, farklı tarihlerde ÇED Yönetmelikleri yayımlanmıştır. Bazı durumlarda ÇED Yönetmeliği’nin kapsamı daraltılmışken, bazı durumlarda ise kapsamı genişletilmiştir. Bu bilgiden yola çıkardan, geçmiş dönemlerde faaliyete başlayan ancak faaliyete başladığı dönemde yönetmelik kapsamında olmayan faaliyetler için uygulanacak olan ÇED süreçleri değişiklik göstermektedir. Yatırımın başladığı dönemde geçerli olan ÇED Yönetmeliği kapsamında olmayan ve bunu belgelendirmeyen işletmeler, daha sonra yayımlanan bir başka yönetmekte kapsama girmiş olabilirler. Bu durumda, işletmenin yapacağı herhangi bir başvuruda ÇED kararının sorgulanması durumunda alınması gereken belgenin ne olacağı konusunda yatırımcılar tereddüt yaşamaktadır.

İlerleyen bölümlerde bu konu ile ilgili örnekleri paylaşacağız. 😊

Özetle Hangi Sektörler ÇED Yönetmeliği’ne Dikkat Etmeli ?

Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği ekleri incelendiği zaman özetle;

Sanayi Kuruluşları

• Yüzey temizleme ve kaplama prosesi içeren tesisler
• Kimyasalların üretimi
• Tarım ilacı, katı sabun, deterjan, farmasotik ürünlerin üretimi
• hurda demir, çelik ve/veya demir dışı metallerin dökümü
• Sıcak / soğuk haddeleme tesisleri (örnekler çoğaltılabilir. Daha detaylı bilgi için ÇED Yönetmeliği ek listeleri gözden geçirilmelidir.

Enerji Santalleri

• Güneş enerji santralleri
• Rüzgar enerji santralleri
• Hidroelektrik santralleri
• Jeotermal enerji üretim santralleri
• Biyozgaz santralleri
• Biyokütleye dayalı enerji üretim tesisleri

Madencilik Faaliyetleri

• Açık ocak maden işletmeleri
• Yeraltı maden işlemeleri
• Kırma eleme yıkama tesisleri (kırma, eleme ve/veya yıkama ayrı ayrı da değerlendirilebilir.)
• Cevher zenginleştirme tesisleri vb.

Yukarıda maddeler halinde verilen örnekler çoğaltılabilir. Bu örneklerin yanı sıra aynı zamanda endüstriyel tarım ve hayvancılık yapan işletmeler de ÇED Yönetmeliğine tabidir. Sektörel bazda değerlendirmeler sonraki yazılarımızda yayımlanacaktır. Bizi takip etmeye devam edin.