ÇED Gerekli Değildir Kararı Nedir?

ÇED Gerekli Değildir Kararı

Planlanan projenin, 29.07.2022 tarih ve 31907 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği “EK-2 ÇEVRESEL ETKİLERİ ÖN İNCELEME VE DEĞERLENDİRMEYE TABİ PROJELER Listesi’nde” belirtilen kapasiteler de olması durumunda, ÇED Yönetmeliği “EK-4 PROJE TANITIM DOSYASI GENEL FORMATI” içerisinde belirtilen başlıkları içerecek şekilde Proje Tanıtım Dosyası hazırlanarak başlatılan ÇED sürecinin olumlu olarak tamamlanması neticesinde ÇED Gerekli Değildir kararı verilir. ÇED Yönetmeliği kapsamında yapılacak olan başvuruların yürütme yetkisi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na aittir. Ancak, EK-2 Listesine tabi projeler için yürütülen başvurular için yetki Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüklerine verilebilir. Bu yetki devri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na aittir.

ÇED Kararı Alınmadan Yatırıma Başlanabilir Mi?

Ayrıca ÇED Yönetmeliği’ne göre kapsam dışı değerlendirilen projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesinin planlanması halinde, mevcut proje kapasitesi ve kapasite artışları toplamı ile birlikte projenin yeni kapasitesi Ek-2 listesinde belirtilen sınırlar içerisinde yer alıyorsa ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmalıdır. ÇED Gerekli Değildir kararı alınmadan yatırıma başlanması durumunda, idari yaptırım kararı uygulanabilir. Bu nedenle, yatırım kararı alındığında, ilk iş olarak ÇED sürecinin başlatılması, EK-2 Listesine tabi projeler için ÇED Gerekli Değildir Kararı alınması, Ek-1 Listesine tabi projeler için ÇED Olumlu Kararı alınması gerekmektedir.

Proje Tanıtım Dosyasını Kim Hazırlar?

Bu karara ilişkin hazırlanacak Proje Tanıtım Dosyasını, ÇED Raporu’nu Kim Hazırlar? Başlıklı yazımızda, kimin hazırlayacağı ve sürecin özetini inceleyebilirsiniz.

Yine Proje Tanıtım Dosyası süreçleri de Çevresel Etüt çalışmaları ile başlamaktadır. Bu aşamada alanın özellikleri, yakın çevrenin durumu, korunan alanları konumu, su kaynakları, yakın yerleşim yerlerinin konumu ve özellikleri gibi bileşenler değerlendirilmektedir.

Nereye Sunulur?

Akabinde ÇED Yönetmeliği Ek-4 Proje Tanıtım Dosyasının Hazırlanmasında Esas Alınacak Seçme Eleme Kriterlerinde bulunan başlıklara göre hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü’ne Çevrimiçi ÇED Yönetim (e-ÇED) Sistemi marifeti ile sunulur. Örneğin, Ankara İli sınırları içerisinde gerçekleştirilecek bir faaliyet için hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası, Ankara Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne, İstanbul İli sınırları içerisinde gerçekleştirilecek bir faaliyet için hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası, İstanbul Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne sunulur. Burada önemli olan, faaliyetin gerçekleştirileceği alanın hangi il sınırlarına dahil olduğudur.

ÇED Sürecine Kimler Dahil Olur?

Rüzgar Enerji Santralleri ya da maden ocakları gibi alansal bazlı nispeten büyük projeler, birden fazla il sınırları içerisinde yer alabilir. Bu gibi durumlarda, projenin sınırlarına dahil olan bütün illerin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri, ÇED sürecine dahil olurlar.

EK-2 Listesine tabi projeler için hazırlanan Proje Tanıtım Dosyasının sunulmasının sonrasında, ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen ilk değerlendirmeler sonrasında alan özellikleri ve proje türü dikkate alınarak ilgili kurumlar (DSİ Bölge Müdürlüğü; Doğa Koruma ve Milli Parklar Bölge Müdürlüğü, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Orman Bölge Müdürlüğü, Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Bölge Müdürlüğü, Tabiat Varlıklarını Koruma Şube Müdürlüğü gibi) sürece dahil edilerek görüşleri alınmaktadır.

Bu aşamada sürecin devamı için önemli olan nokta, görüşüne başvurulan kurumların mevzuatları açısından proje alanı ile ilgili olarak herhangi bir olumsuz durumun bulunmamasıdır. Örneğin alan içerisinde kültür varlığı ya da sit alanı bulunması durumunda alanın bu kısmı kullanılmamakta ya da proje etkileri büyük boyutta ise sürecin tamamı sona erebilmektedir. Bir başka örnek ile açıklamak istersek, bir baraj yakınında patlatmalı bir maden ocağı bulunması durumunda, DSİ’nin görüşü talep edilebilir ve durumda DSİ’nin belirleyeceği hususlara göre projenin planlaması yapılır ya da süreç tamamen iptal olabilir.

Bu durumların yaşamaması ya da projenin sekteye uğramaması için, “ÇED Raporu’nu Kim Hazırlar?” başlığı altında belirttiğimiz ve TUSAY Mühendislik tarafından titizlikle uygulanan kamu kurum ve kuruluşlarındaki süreçleri yerinde takip, hatırlatma, anında reaksiyon alma gibi unsurlar devreye girmekte ve yatırımcı firma olası senaryolar üzerinden bilgilendirilmektedir.

Bu aşamalardan sonra sürece dahil olan kurumların ve İl Müdürlüğünün olumlu değerlendirmeleri sonrası hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası, “Nihai” halini alır ve İl Müdürlüğü’ne karar için tekrar gönderilir.

Bu süreç sonunda kriterler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerinin, alınacak önlemler sonucu ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olduğunun belirlenmesi üzerine projenin gerçekleşmesinde çevre açısından sakınca görülmemesi durumunda ÇED Gerekli Değildir Kararı verilmektedir.

ÇED Gerekli Değildir Kararı Olunca ÇED Olmaz Mı?

Tüm bu anlattıklarımızdan görüleceği üzere ÇED Gerekli Değildir Kararı, projenin Çevresel Etkilerinin Değerlendirilmesine gerek olmadığı anlamına gelmemektedir. Aksine hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası, Çevresel Etki Değerlendirmesinin kendisidir.

TUSAY Mühendislik, yetkin kadrosu ile Proje Tanıtım Dosyası, ÇED Raporu konusunda hizmet vermektedir. ÇED Raporunu kim hazırlar? gibi daha fazla sorularınız olması durumunda bizi arayabilirsiniz. Diğer iletişim kanallarımız için tıklayınız.