
ÇED Raporunu Kim Hazırlar?
17 Temmuz 2022
Ankaragücü’nün Çevre Dostu Forması
25 Temmuz 2022Proje Tanıtım Dosyası Nedir? ya da ÇED Süreci Nedir? sorularının ortak cevabını bu yazımızda bulabilirsiniz. ÇED Yönetmeliği’nde tanım olarak “Seçme Eleme Kriterlerine Tabi Projelere, ÇED uygulanmasının gerekli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla hazırlanan dosyayı” ifadesi ile belirtilen Proje Tanıtım Dosyası aslında başlı başına bir ÇED sürecidir. Meslek hayatımızın ilk yıllarında sıkça duyduğumuz özellikle yönetmeliğin ilk zamanlarında süreç yürüten yatırımcı ve yeterlik firmaları tarafından “Ön ÇED”, günümüzde de çoğu yatırımcı tarafından “Küçük ÇED” olarak nitelendirilen süreçtir.
İçeriğinde Hangi Başlıklar Var?
ÇED Yönetmeliği Ek-4 listesine verilen başlıklar incelendiğinde; planlanan projenin teknik bilgilerini, projenin planlandığı alana ait toprak, su, jeoloji ve hidrojeoloji özelliklerini açıklayan, projeden kaynaklı atıkları (katı atık, atıksu, tehlikeli tehlikesi atıklar gibi), diğer etkileri (toz / gaz emisyonları, gürültü, flora/fauna üzerine etkiler gibi) ve projenin türüne göre spesifik etkileri içeren ve bu etkiler kapsamında alınacak önlemleri net bir şekilde ortaya koyan süreçtir.
Proje Tanıtım Dosyası Süreci Nasıl Başlar?
Proje Tanıtım Dosyası Nedir? ve süreç nasıl başlar? Proje Tanıtım Dosyası süreçleri de, ÇED Raporu süreci gibi Çevresel Etüt çalışmaları ile başlamaktadır. Bu aşamada alanın özellikleri, yakın çevrenin durumu, korunan alanların konumu, su kaynakları, yakın yerleşim yerlerinin konumu ve özellikleri gibi bileşenler değerlendirilmektedir.
Süreç Nasıl Yönetilir?
Akabinde ÇED Yönetmeliği Ek-4 Proje Tanıtım Dosyasının Hazırlanmasında Esas Alınacak Seçme Eleme Kriterlerinde bulunan başlıklara göre hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü’ne Çevrimiçi ÇED Yönetim (e-ÇED) Sistemi marifeti ile sunulur. Proje Tanıtım Dosyası Nedir? diye sorduğumuzda, süreç kapsamında hazırlanan, faaliyetin etkilerinin değerlendirildiği bir proje dosyasının bütünüdür.
e-çed sistemine ilişkin görüntü aşağıdaki görselde yer almaktadır.

Sürece dahil olan bütün kurum ve kuruluşlar, hazırlanan Proje Tanıtım Dosyasını e-ÇED sistemi üzerinden görebilir ve indirebilir. Kurumlar, Proje Tanıtım Dosyası hakkında görüşlerini yine e-ÇED sistemine yükleyerek bildirirler. Aynı zamanda görüşlerini, kep adresleri üzerinden de gönderebilir.
Sürece Hangi Organlar Dahil Olur?
İdare tarafından gerçekleştirilen ilk değerlendirmeler sonrasında, alan özellikleri ve proje türü dikkate alınarak ilgili kurumlar (DSİ Bölge Müdürlüğü; Doğa Koruma ve Milli Parklar Bölge Müdürlüğü, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Orman Bölge Müdürlüğü, Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Bölge Müdürlüğü, Tabiat Varlıklarını Koruma Şube Müdürlüğü gibi) sürece dahil edilerek görüşleri alınmaktadır. Bu aşamada sürecin devamı için önemli olan nokta görüşüne başvurulan kurumların mevzuatları açısından proje alanı ile ilgili olarak herhangi bir olumsuz durumun bulunmamasıdır. Örneğin alan içerisinde kültür varlığı ya da sit alanı bulunması durumunda alanın bu kısmı kullanılmamakta ya da proje etkileri büyük boyutta ise sürecin tamamı sona erebilmektedir.
Proje Tanıtım Dosyasını Kim Hazırlar?
Proje Tanıtım Dosyası Nedir? Proje Tanıtım Dosyası’nı kim hazırlar. Bu durumların yaşamaması ya da projenin sekteye uğramaması için, “ÇED Raporunu Kim Hazırlar?” başlığı altında belirttiğimiz ve TUSAY Mühendislik tarafından titizlikle uygulanan kamu kurum ve kuruluşlarındaki süreçleri yerinde takip, hatırlatma, anında reaksiyon alma gibi unsurlar devreye girmekte ve yatırımcı firma olası senaryolar üzerinden bilgilendirilmektedir. Proje Tanıtım Dosyası Nedir? sorunun bir yanıtı olarak, ÇED firması, yatırımcı, kamu kurum ve kuruluşları ile STK’lar ile koordine bir şekilde yürütülen bir sürecin ana temasıdır diyebiliriz.
Süreç Nasıl Tamamlanır?
Bu aşamalardan sonra sürece dahil olan kurumların ve İl Müdürlüğünün olumlu değerlendirmeleri sonrası hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası, “Nihai” halini alır ve İl Müdürlüğü’ne karar için tekrar gönderilir.
Bu süreç sonunda kriterler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerinin, alınacak önlemler sonucu ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olduğunun belirlenmesi üzerine projenin gerçekleşmesinde çevre açısından sakınca görülmemesi durumunda ÇED Gerekli Değildir Kararı verilmektedir.
Proje Tanıtım Dosyası Nedir?
Proje Tanıtım Dosyası Nedir? diye sorulduğunda, ÇED Yeterlik Belgesi Tebliğ ile Yeterlik Belgesi almış firmalar tarafından hazırlanan, projenin türüne, konumuna, kapasitesine göre etkilerinin değerlendirildiği bir ÇED formatı olduğu bilinmelidir.
Tüm bu anlattıklarımızdan görüleceği üzere ÇED Gerekli Değildir Kararı, projenin Çevresel Etkilerinin Değerlendirilmesine gerek olmadığı anlamına gelmemektedir. Aksine hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası başlı başına bir Çevresel Etki Değerlendirme sürecidir. ÇED Raporu ile aynı özellikleri taşıyan Proje Tanıtım Dosyası, hazırlanması amacı ile nispeten daha küçük çaplı projeler için geçerli olmakla birlikte, sürecinin sonunda alınan belge olan ÇED Gerekli Değildir Belgesi’nin mahiyeti ile ÇED Raporu hazırlanarak yürütülen sürecin sonunda verilen ÇED Olumlu Belgesi’nin mahiyeti ile aynıdır. Bu iki süreç arasındaki temel farklar,
- İlişkili oldukları projelerin etkilerinin büyüklüğü,
- Süreçlerin Bakanlık ya da taşra teşkilatlarında gerçekleştirilmesi,
- ÇED Raporu sürecinde, Halkın görüşlerinin etkin bir şekilde alınması için Halkın Katılım Toplantısı yapılması,
- Süreçlerin zamansal farklılıkları
- ÇED Raporu sürecinde, ÇED Başvuru Dosyası hazırlanarak sürece başlanması
Sonuç Olarak
Proje Tanıtım Dosyası Nedir? diye sorduğumuzda, ÇED Yönetmeliği’nin EK-2 Listesinde yer alan faaliyetler için hazırlanan, ilgili faaliyetin çevresel etkilerinin değerlendirildiği, sürecin sonunda ÇED Gerekli Değildir Kararı ya da etkilerin daha detaylı değerlendirilmesi için ÇED Gereklidir Kararı verildiği bir sürecin yapı taşıdır.
TUSAY Mühendislik, yetkin kadrosu ile Proje Tanıtım Dosyası, ÇED Raporu konusunda hizmet vermektedir. ÇED Raporunu kim hazırlar? gibi daha fazla sorularınız olması durumunda bizi arayabilirsiniz. Diğer iletişim kanallarımız için tıklayınız. | ![]() |